مسعود عالمی
Masood_alami@yahoo.com

نشان طلا برای فرزند سوم!

شهردار یکی از شهرهای جنوبی ژاپـن تصمیـم گرفت تا به فرزندان سوم هر خانواده, هنگام رفتـن به مـدرسه یک نشان طلا اهدا کنـد. به گفته مقامات رسمـی، ایـن طرح برای ترغیب خانـواده ها به داشتـن فرزند بیشتر به اجرا درمیآید. آنان گفتند که نشان طلای یکصـد گرمی که از ایـن پـس به فرزنـد سـوم خانـواده ها اهدا مـی شـود, یک هزار و صـد و بیست دلار (معادل 3360000 ریـال) ارزش دارد. مقامهای دولت مرکزی ژاپـن نیز پیشتر گفته بـودند که سالانه بخشی از مالیات هر خانـوار دارای بیـش از دو فرزند، بخشوده می شـود.(1)

ماهانه 1000یورو برای فرزند سوم!

چند روز پیش(22سپتامبر2005) دومینیک دو ویلپن نخست وزیر فرانسه، برای تشویق خانواده های فرانسوی به داشتن فرزند بیشتر، اعلام کرد که مادرانی که فرزند سوم را به دنیا آورده و برای نگهداری او یک سال مرخصی بدون حقوق بگیرند، ماهانه هزار یورو از سوی دولت دریافت می کنند. (2)

مقایسه وضعیت جمعیت در فرانسه و ژاپن با ایران

در سال 2004 چگالی جمعیت(متوسط تعداد افراد در کیلومتر مربع) فرانسه 6/109 نفر بر کیلومترمربع بوده است. و در ژاپن در هر کیلومتر مربع به طور متوسط 338.3 نفر سکونت دارند. در حالی که در ایران به طور متوسط 42.3 نفر می باشد!(3)

با در نظر گرفتن این تفاوت، سیاست‌های جمعیت کشور طی سالهای اخیر قابل توجه خواهد بود.

سیاست‌های جمعیت در ایران

یکی خوبه دوتا کافیه! خوانندگان به یاد دارند که این جمله شعاری بود که در دهه هفتاد در همه جا از جمله رسانه ها و تبلیغات شهری به چشم می خورد. تعدادی از سیاستهای جمعیتی که از آن زمان تاکنون به طور هماهنگ و به وسیله وزارتخانه ها و دستگاههای مختلف در کشور ما پیاده شده اند به شرح ذیل می باشند:

• جوانانی که قصد ازدواج دارند، پس از انجام آزمایشهای لازم، موظف به شرکت در کلاسهای تنظیم خانواده می باشند.

• عمل وازکتومی به طور رایگان انجام می شود، در حالی که بسیاری عمل های ساده تر از آن با قیمت های گزافی انجام می شود.

• فرزند چهارم به بعد کوپن دریافت نمی کند.

تاثیر سیاست‌های تنظیم خانواده در ایران بر روی رشد جمعیت

با وجود چنین شرایطی، از آغاز دهه 90 میلادی و دهه 70 شمسی برنامه تنظیم خانواده به طور هماهنگ در کل کشور پیاده شد. برای آنکه تاثیر این برنامه بر روند رشد موالید به خوبی درک و احساس شود، آمار نرخ موالید از 1950 تاکنون در جدول ذیل آورده شده است. همانگونه که از جدول ذیل می توان استنتاج نمود متوسط نرخ موالید پیش از 1990، 6.62 کودک برای هر زن بوده است، در حالی که پس از آن تاکنون به طور متوسط 3.06 کودک به ازاء هر زن شده است.(3)

همچنین بررسی نرخ رشد جمعیت نشان می دهد که متوسط نرخ رشد جمعیت پیش از سال1990، 3.025 بوده و پس از آن به مقدار 1.46یعنی حدود نصف، رسید.(3)

56.703.000 جمعیت ایران در سال 1990 بوده است. با یک محاسبه ساده می توان دید در صورتی که برنامه کنترل جمعیت اجرا نمی گردید، سالانه به طور متوسط 1842847.5 نفر به جمعیت ایران اضافه می شد. اما با اجرای این برنامه 827863.8 نفر به جمعیت کشور اضافه شد. این به معنای آنست که سالانه به طور متوسط 1014983.7(یک میلیون و چهارده هزار و نهصد و هشتاد و سه و هفت دهم) نفر انسان کمتر متولد شدند.

اهمیت تولد یک میلیون انسان کمتر در سال هنگامی روشن می شود که ابعاد تاریخی و تاریخچه کنترل جمعیت و چگونگی آغاز و شیوع آن در جهان مورد بررسی قرار گیرد.

تاریخچه تنظیم خانواده

مرکز برنامه‌های ارتباطات(CCP)(4): در سال 1948، دولت آمریکا یک واحد آکادمیک نخبه به نام دفتر تحقیق عملیات تاسیس نمود ‌تا پایه‌های تیوریک عملیات روانی در علوم اجتماعی را استخراج نماید. این دفتر توسط دانشگاه جان‌هاپکینز و طی قراردادی با ارتش آمریکا در بالتیمور مریلند پایه ریزی شد. بعدها مهارت و تخصصی که در برنامه دفتر تحقیق عملیات ارتش آمریکا/دانشگاه جان‌هاپکینز ایجاد شده بود، به شکل استادانه‌ای در هم تافته و به مدرسه بهداشت و سلامت عمومیِ(5)دانشگاه جان هاپکینز انتقال یافت که رشته ارتباطات سلامت عمومی(6)را ایجاد نمود.(7) همچنین مرکز برنامه‌های ارتباطات(CCP)در سال 1988 توسط فیلیس تیلسون پیوترو(8)به عنوان بخشی از دپارتمان پویایی جمعیت در مدرسه بهداشت و سلامت عمومی تاسیس گردید، که هدف اصلی این مرکز کنترل جمعیت جهانی می باشد. (9)

جنگ روانی چه ارتباطی به بهداشت و کنترل جمعیت دارد؟ این سوالی است که برای هر ذهن نقاد پیش می آید و در سطور بعد به آن خواهیم پرداخت.

تاریخ جنگ و استعمار نشان می‌دهد که جنگهای تجاوزکارانه سه هدف غایی را دنبال می کرده اند:

1- توسعه ثروت___سرمایه

2- اشغال سرزمین___ زمین

3- افزایش نفرات(زن و برده)___ کارگر

در یک کلام هدف جنگ تجاوزکارانه افزایش دسترسی و سیطره خود بر منابع است من جمله منابع مالی، تجاری، طبیعی و انسانی می‌باشد. استراتژی تجاوزگران برای رسیدن به این هدف، آن است که کنترل دشمن بر منابع را به حداقل برسانند؛ و این امر را از طریق جنگ مستقیم و کشتن جنگجویان دشمن، کاهش مصرف آنها از این منابع و اگر لازم باشد کاهش جمعیت دشمن محقق می نمایند. به عبارت دیگر یکی از استراتژیهای نوین جنگ، کاهش و به عبارت دقیق تر کنترل جمعیت دشمن می باشد. پروفسور ژاکلین‌کاسون(10)طی بررسی خود در کتاب جنگ علیه جمعیت(11)، نشان می دهد که کنترل جمعیت جهانی کاملاً منطبق بر پارامترهای دکترین نظامی و یک جنگ تمام عیار است.(12)

این معنا هنگامی تقویت می شود که بدانیم کنترل جمعیت جهانی یکی از پروژه های شورای امنیت ملی آمریکا بوده است. طی دهه هفتاد و در زمان هنری کسینجر مشاور امنیت ملی رییس جمهور وقت، پروژه مطالعاتی درباره تاثیر روند رشد جمعیت جهانی بر امنیت ملی آمریکا انجام شد. این پروژه که NSSM 200 (13)نام گرفت، روند فزاینده رشد جمعیت جهانی را برخلاف امنیت ملی آمریکا دانسته و با تشریح استراتژی آمریکا در مورد جمعیت جهانی، سیاستها، راهکارها، چگونگی همکاری سازمانهای بین المللی و روش ترغیب و اقناع رهبران کشورهای مورد نظر برای کاهش روند رشد جمعیت را تبیین می کند.(14)

بر اساس این پژوهش، جمعیت کشورهای در حال توسعه و با منابع غنی در صورتی که با همان ضریب رشد، افزایش یابد، موجبِ به شدت بالا رفتن خواست ها و انتظارات عمومی در میان مردم از جمله آموزش، اشتغال، بهداشت و مسکن می شود که خود به ناپایداری های اجتماعی و سیاسی در این کشورها تبدیل خواهد شد. این ناپایداری ها در کشورهای دارای منابع غنی تا اندازه زیادی منافع کشورهای صنعتی همچون آمریکا و بهره آنها از این منابع و سرمایه گذاری در کشورهای فوق را به خطر خواهند انداخت.(14)

همچنین بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق، فشار ایجاد شده برای تامین نیازهای این جمعیت بالا، در آینده موجب می شود که دولت ها و حاکمان این کشورها به دنبال افزایش قیمت نفت جهت تامین نیازها و انتظارات رفاهی و معیشتی مردم خود باشند. و افزایش قیمت نفت تاثیر بسیار منفی بر روی اقتصاد آمریکا خواهد داشت.(15)

NSSM200 برنامه‌ای است که برای دو دهه، بر جمعیت‌زدایی جهانی مسلط بوده است. هنوز جنبه‌های روانشناختی و سیاسی برنامه، کلیه بخشهای جوامع سرتاسرجهان، به ویژه بخشهای حکومتی، رسانه‌های گروهی و آکادمیک، را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گرچه فعالیتهای کنترل جمعیت دولت آمریکا به شکل انفکاک‌ناپذیری با آژانسهای سازمان ملل پیوند خورده است، اما تاثیر آن بر فرهنگ جهانی و تغییرات اجتماعی بسیار فراتر از فعالیتهای سازمان ملل می‌باشد. این امر به دلیل آنست که سازمان ملل، به عنوان یک مجموعه جهانی، خود به ملتهای ثروتمند و بودجه‌ها و سرمایه‌هایشان، متکی می‌باشد و بر اعضای خویش هیچ نیروی حقوقی الزام‌آور ندارد. به عبارت دیگر آمریکا دارای یک ردپای ریشه دار متقاعد سازی و مداخله ژیوپلتیک می‌باشد که در درگیری جنگ سرد صیقل خورد. به زبان NSSM200 (15) :

برنامه عمل جمعیت جهانی به خودی خود رشد نمی کند و به تلاشهای جدی توسط کشورهای ذینفع نیازمند است، که فعالیت آژانسهای سازمان ملل و دیگر مجموعه‌های بین‌المللی آن را اثربخش می‌نمایند. رهبری ایالات‌متحده عاملی ضروری و اصلی است.

مرکز برنامه‌های ارتباطات که در راس نهادهای پروپگاندای جمعیتی دانشگاه جان هاپکینز قرار دارد، در چهارچوب NSSM200 با آژانسهای بین‌المللی، بنیادها و سازمانهای غیردولتی متعددی در ایالات متحده و خارج از آن، برای تبلیغ و تشویق رفتار بهداشتی، کار می‌کند. حامیان اصلی این مرکز، USAID(16)،UNFPA،یونیسف، بانک جهانی، بنیاد راکفلر، بنیاد پاکارد، بنیاد کاول، بنیاد رفاه عمومی و دیگر بنیادهای خصوصی و خیریه‌ها می باشند.(9)

دو بخش اصلی و عمده مرکز، شامل خدمات ارتباطات جمعیتی(PCS)(17)و برنامه اطلاعات جمعیتی(PIP)(18) می‌باشند. خدمات ارتباطات جمعیتی کمکهای تکنیکی را به پنج منطقه جهانی، شامل دولتهای تازه استقلال‌یافته (NIS)، خاور نزدیک، آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین ارایه می کند. در این بخش، مرکز حمایتهای آموزشی و مالی از همدستان خود در بیش از 65 کشور دنیا به عمل می‌آورد تا آنها را در توسعه و ارزیابی برنامه‌های موثر اطلاعات-آموزش-ارتباطات و انگیزش(IEC/M)(19) جهت تشویق و تقویت برنامه‌ریزی خانواده، بهداشت ضدبارداری و فعالیتهای مشابه کمک نماید.(9)

همانطور که مشاهده می شود، فعالیتهای متعدد دانشگاه جان‌هاپکینز در برنامه جمعیتی IEC/M به "تغییر دادن طرز تفکر و رفتار جنسی" همه جهانیان به سمت جمعیت‌زدایی از طریق کنترل زاد و ولد اختصاص یافته است. برای اجرای این هدف در سر تا سر جهان، مرکز برنامه‌های ارتباطات طرحی به نام فعالیت ارتباطات ملی(NCC)(20) تهیه کرد که در آن برای هر کشور، برنامه ویژه آن طراحی گردیده است.(9)

نتیجه گیری

 بار دیگر به سوالی که در ابتدا مطرح نمودیم بازمی گردیم: "آیا کنترل جمعیت در راستای منافع ملی ما است؟" پاسخ به این سوال نیازمند بررسی و تحقیقات بیشتر و در نظر گرفتن ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در سطح داخلی و بین المللی است، و به راحتی نمی توان به آن پاسخ گفت.

منابع:

1. http://www.shareh.ofogh.net/persian/magazine/payam_z/77/75/d.htm
2. http://www.guardian.co.uk/france/story/0,11882,1575401,00.html
3. http://earthtrends.wri.org/
4. Center for Communication Programs
5. School of hygiene and public health
6. public health communication
7. دفتر تحقیق عملیات متون درسی استاندارد برای پرورش افراد در عملیات جنگ روانی را تولید نمود مثل :
* The Nature of Psychological Warfare (1953)
* Target Analysis and Media in Propaganda Audiences Abroad (1954)
 * A Psychological Warfare Case Book (1985)

8. Phyllis Tilson Piotrow
9. CCP Home Page -- http://www.jhuccp.org/
10. Jacqueline Kasun
11. The War Against Populations
12. San Francisco: Ignatius Press, 1998
13. National Security Study Memorandum No. 200.
14. http://www.whitehouse.gov/nsc/history.html
15. http://nssm200.tripod.com
16. United States Agency International Development
17. Population Communication Services
18. Population Information Program
19. Information-Education-Communication/Motivation
20. National Communication Compaigns

مقالات مرتبط:

پیش به سوی انقراض!/ نگاهی به وضعیت جمعیتی جامعه ایرانی

کدام تنظیم خانواده؟

شعار "فرزند کمتر" در خدمت پروژه جنگ جمعیتی

پرونده کنترل جمعیت، آثار و پیامدها

چرا در اسراییل طرح کنترل جمعیت اجرا نمی شود؟

میلیاردها در خدمت نسل کشی

منبع: رجانیوز