سلام ،ممنون که پاسخگو هستید. ولی دکتر متخصص گفت از شیر من نیست که بچه پشتش زخم میشه نمیدونم والا سردرگم شدم. به نظر شما شیر خشک بدم؟
فاطمه

سلام وقت شما بخیر و نیکی. اینکه پشت بچه زخم و قرمز شده می‌تونه مشکل از شیر من باشه؟ خیلی برام دردناکه، بچه اینقدر دفع مدفوع داره که ادرار های کم دفع داره. وزن هم نمیگیره ممنون میشم راهنمایی کنید آیا مشکل از شیر هست؟
فاطمه

سلام و عرض ادب. آیا زردی بر وزن گیری هم تاثیر گذاره؟ دخترم یک ماهشه و شیر خودم رو میدم. الحمدلله زردی خیلی ناچیزی داشت و برطرف شد. با اینکه شیردهی مرتبه و خوب میخوره ولی طی یک ماه 400گرم وزن اضافه کرده درضمن مشکلی که داره همش کم کم مدفون می‌کنه و باعث شده پشت بچه پوستش حالت قرمزی و زخم بشه ممنون میشم راهنمایی کنید دکتر متخصص هم گفت از تند تند مدفوع کردن هست و پوستش رو زخم می‌کنه
فاطمه

با سلام و عرض ادب و خداقوت خدمت بزرگواران در حال نوشتن کتابی با عنوان راهنمای جامع مزاج شناسی هستم با ذکر منبع و بدون کپی از متن اجازه می خواهم در یکی دو قسمت چند سطری از نوشته های شما کمک بگیرم . ممنون می شوم اگر عنایت داشته باشید. یا علی
رشیدی

سلام و عرض ادب و روز بخیر به مدت شش ماه است که انواع دکتر های مجاری ادرار و زنان را رفته ام ولی هنوز مشکل پابرجاست تشخیص پزشکان التهاب مثانه بوده که وقتی التهاب زیاد و طولانی میشه تبدیل به عفونت ادراری و عفونت کلیه میشه شکم ام ورم داره صورتم گاهی ورم داره و اینکه همیشه زیر دل درد خفیف دارم گاهی پهلو درد دارم وقتی صبح از خواب بیدار میشم فقط یک هفته قاعدگی راحت هستم بعد از تمام شدن و انجام اولین نزدیکی سوزش ادرار تکررر ادرار و درد شروع میشه چکار کنم ؟
مری

سلام وقت بخیر ۳ باری ساعت ۳ و ۴ صبح که بیدار شدم متوجه یک قسمت متورم تو قسمت داخلی باسن به سمت مقعد شدم به اندازه یک لوبیا رشتی بزرگ که بعد از دستکاری شروع به خارش میکرد در هر ۳ مرتبه بعد از خوابیدن و بیدار شدن صبح اون تورم کاملا از بین رفته بود!!
ناشناس

سلام وقت بخیر بنده سالهاست مشکل گوارشی دارم که ibs میخوره( گویا تیپ u که نه یبوست نه اسهال) و درمانهای طبی سنتی مختلفی انجام دادم که در کل خوب بوده در شکمم بیشتر اوقات احساس ناراحتی دارم چند وقت پیش مقداری پودر دارچین رو با اب قاطی کردم و روی شکمم گذاشتم حدود یک ربع خیلی حالت بد شکمم بهتر شد طوری که حتی صبح ها که به سختی برای نماز بیدار میشدم به میزان قابل توجهی بهتر شد و حتی در طول روز هم روحیم‌ خیلی بهتر شده بود و تا مدتها ادامه داشت برای مرتبه دوم اینکارو انجام دادم که پوست شکمم حساس شد و دچار اگزما و خارش شد و نتونستم انجام بدم مجبور شدم کلی خنکی و آخرم پماد کورتون بزنم که خوب بشم به نظر شما چکار کنم که بتونم این کار رو انجام بدم و پوستم دچار اگزما نشه و از فواید اون هم استفاده کنم(اولویت داره) روغن های بابونه یا حتی دارچین و سیاهدانه و غیره استفاده کردم ولی تاثیر این کار رو نداشت آیا شما راه حل بهتری سراغ دارید؟ ممنونم
مهدی

سلام وعرض ادب،آقای دکتر خانم ۳۰ساله ای که روزی ۲فنجان شیرقهوه میخورن ولی ورزش میکنن سالم خوری دارن اهل قند وشکرسفیدنیستن، چراصبح هابعدبیدارشدن ازخواب بدن وقسمت انتهایی پاها مثل مچ وکف پاشون دردمیکنه وحتی کوفتگی بدن ودست ها هم دارن آیادلیل خاصی داره ؟خیلی ممنونم اجرتون باخدا
زهرا

سلام و عرض احترام خدمت شما بزرگوار. دخترم بدو تولد زردی نداشت ولی بعد از سه روزگی متوجه زردی چشم وصورتش شدیم و مراجعه کردیم متخصص کودکان.که خب گفتن با شیردهی منظم رفع میشه. با مصرف عرق کاسنی و شاه تره ،الحمدالله دیگه نه چشم زرد هست و نه صورت، فقط یه مقدار خیلی ناچیز روی دماغش دونه های زرد داره. سوالم از خدمت شما اینکه با گذشت ۲۳روز میشه گرمی جات مصرف کنم. مثلا زیره میتونم مصرف کنم ؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایید. در پناه حق موفق و پیروز باشید
فاطمه

سلام آقای دکتر وقت بخیر من 33 سالمه و کارم برنامه نویسی کامپیوتر هست. چند ماهیه که ضعف جسمانی دارم، به طوری که وقتی صبح ها از خواب پا میشم احساس میکنم یکی با چوب منو از بالا تا پایین زده! احساس فرسودگی و خستگی مفرط دارم، خوابم تنظیم نیست و وقتی از خواب بیدار میشم خستگیم در نرفته، البته چون 2 تا بچه کوچیک هم دارم بخشیش بخاطر اون هست. حدود 2 ماه پیش آنفلونزا یا کرونا گرفتم و سرم تقویتی و آنتی بیوتیک زدم و بعدش حالم خوب شد، ولی قرص ها و داروها رو ادامه ندادم و به تبع اون بچه هام هم مریض شدن و حالت تهوع و اسهال پیدا کردند، همسرم هم همین طور و کلا مدتیه خیلی مریض میشیم و مریضی ولمون نمیکنه. 1-- اینکه چیکار کنیم که سیستم ایمنی بدنمون قوی تر بشه و کمتر مریض بشیم؟؟ 2- داروها و رژیم غذایی مدنظرتون که میدونید برامون مفیده چیا هستن که در این جور مواقع مصرف کنیم؟
ناشناس
زندگی استعماری؛ طبّ استعماری
چگونه سودآوری شرکت های داروسازی بر پژوهش های پزشکی تأثیر می گذارد؟ (مقاله انتخابی)
تعداد: 0 میانگین: 0
[تعداد بازدید : 10568]

[نسخه چاپی]

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

 و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین  و لعنه الله علی اعدایهم اجمعین

 

 

چگونه سودآوری شرکت های داروسازی بر پژوهش های پزشکی تأثیر می گذارد؟

 


 

□ جان آبرامسون

 

چکيده:


در حالي که تا سال‌هاي پاياني دهه هفتاد ميلادي، قريب به اتفاق تحقيقات دارويي توسط دولت‌ها انجام مي‌گرفت، اما هم اينک اين شرايط کاملاً وارونه شده است؛ چرا که ابر شرکت‌هاي داروسازي که ميلياردها دلار براي ساخت داروهاي جديد هزينه مي‌نمايند، تلاش مي‌کنند که با استفاده از همه روش‌هاي ممکن نظير دستکاري در داده‌ها، حذف پاره‌اي از اطلاعات، دستکاري آماري و همچنين پرداخت رشوه، عملکرد بهتري را براي داروي خود، نسبت به داروهاي مشابه، تبليغ نمايند. نويسنده اين مقاله با اشاره به تعدادي از اين اقدامات غيرمسئولانه که تاکنون منجر به مرگ و آسيب رساندن به ده‌ها هزار بيمار در سراسر دنيا گرديده، خواهان ارائه نقشي مؤثرتر از سوي دولت‌ها در اين بخش گرديده است.


اخيراً چندين نشريه علمي معتبر به دليل انتشار مطالب غيرعلمي و نادرست با بدنامي روبه‌رو گرديدند. آيا اين مطالب براي شما تعجب‌آور است؟ پس بايد بدانيد که آقاي رنياولت که محقق ويژه سنجش پزشکي مي‌باشد، در تحقيقات خود به مطالب جالب توجهي در اين زمينه دست يافته است.


اول اينکه، ژورنال پزشکي «نيوانگلند»(NWJM)، نگراني خود را در مورد صحت اطلاعات انتشار يافته در گزارش سال 2000 ميلادي خود که با مشارکت مالي شرکت «مرک» انجام پذيرفته بود، اعلام نموده است. آن گزارش در مورد سلامت داروي «ويوايکس ايکس» تهيه شده بود که هم اينک اين دارو از همه بازارها جمع‌آوري گرديده است. همچنين انتشار مطلب ديگري در مورد سلول‌هاي بنيادين به دست آمده از يک رحم انساني شبيه‌سازي شده نيز باعث برکناري نويسنده از جايگاه دانشگاهي‌اش گرديد.


اخيراً نيز خبري در رسانه‌ها منتشر گرديد که نشان مي‌داد، استفاده از داروي ضدحملات قلبي «ناتريکور»، در يک پژوهش صورت گرفته با حمايت شرکت «جانسون‌اند جانسون»، به مرگ دو نفر انجاميده است. هرچند در گذشته، ايمني و کيفيت اين دارو از سوي نشريه «امرجنسي مديسن» تأييد گرديده بود.


اما چرا ما بايد از اين اتفاقات بهت‌زده شويم؟ چرا که در 25 سال اخير، پژوهش‌هاي کلينيکي به صورت گسترده‌اي در اختيار بخش خصوصي قرار گرفته است. سه چهارم مطالب کلينيکي منتشر شده در سه نشريه معتبر پزشکي دنيا (ژورنال پزشکي نيوانگلند، ژورنال جامعه پزشکان آمريکا و نشريه لانست) هم اينک با سرمايه‌گذاري تجاري ابر شرکت‌ها انجام مي‌گيرند. بدين ترتيب،‌ دانش پزشکي ما نه در جهت بهبود سلامت ما که در راستاي سودآوري بيشتر ابر شرکت‌هاي داروسازي رشد مي‌نمايد؛ همان‌طور که گياهان نيز به سوي نور خورشيد، رشد مي‌کنند.


البته اوضاع همواره بدين گونه نبوده است. پيش از سال 1980 ميلادي، اکثر پژوهش‌ها و مطالعات پزشکي با استفاده از منابع دولتي صورت مي‌پذيرفت و اکثر پژوهشگران دانشگاهي، حمايت صنعت از تحقيقاتشان را کاملاً رد مي‌کردند. اما امروزه، اکثريت گسترده‌اي از اين تحقيقات با حمايت مالي ابر شرکت‌ها صورت مي‌گيرد. هرچند به دليل سودآوري بالاي اين بخش، ما شاهد دستکاري‌هاي زيادي در يافته‌هاي اين تحقيقات بوده‌ايم.


امروزه اين مطلب کاملاً پذيرفته شده که اکثر نشريات معتبر نيز به پول‌هاي اهدايي شرکت‌هاي داروسازي وابسته هستند. البته اين شرکت‌ها تنها به خريد صفحات اين نشريات جهت چاپ تبليغاتشان بسنده نمي‌کنند. براساس گفته آقاي ريچارد‌هارتون، سردبير نشريه «لانست»، آنها براي انتشار مجدد مقالات همسو با منافع داروهايشان و براي ارائه از سوي بازاريابان خود به پزشکان، تا 75/1 ميليون دلار مي‌پردازند.


البته بسياري از مقالات اين ژورنال‌ها به دليل همسويي با توليدات حاميان مالي‌ آنها با تحريف و تغيير روبه‌رو بوده است. يک گزارش انتشار يافته در سال 2003 ميلادي در ژورنال «جامعه پزشکان آمريکا» نشان مي‌داد که تحقيقات کلينيکي مورد حمايت ابر شرکت‌هاي داروسازي، با احتمال سه برابر، در مقايسه با تحقيقات کلينيکي فاقد اين حمايت‌ها، به نتيجه‌اي همسو با توصيه اين داروها منجر مي‌گردند. (البته خود اين تحقيق از سوي مراکز تحقيقاتي دانمارک، مورد حمايت قرار گرفته بود.) اين نتايج نگران‌کننده، حاکي از آن هستند که بر خلاف آنچه دکترها معتقدند، دانش پزشکي دليل محور است، بيش از هر چيز، دانشي جهت‌دار و نه دانشي بي‌طرف است.


امروزه نياز به حفاظت از انسجام دانش پزشکي، بيش از هر زمان ديگري احساس مي‌گردد؛ اما سيستم کنوني حاکم مطمئناً جوابگو نخواهد بود. اين ژورنال‌ها و اساتيد بررسي کننده مقالاتشان، بايد در چارچوبي نامريي که از سوي ابر شرکت‌هاي داروسازي تعيين مي‌گردد، به تحقيق و بررسي و اعلام‌نظر بپردازند. هم‌اينک، سردبيران و بررسي‌کنندگان اين مقالات، فاقد دسترسي نامحدود به داده‌هاي جمع‌آوري شده صورت گرفته با حمايت‌هاي مالي ابر شرکت‌هاي داروسازي هستند. اين مطلب نيز کاملاً قابل توجه است که بسياري از پژوهشگران مورد حمايت مالي ابر شرکت‌هاي داروسازي هم نمي‌توانند به همه داده‌هاي جمع‌آوري شده توسط اين ابر شرکت‌ها دسترسي داشته باشند.


شايد موفقيت‌هاي به اصطلاح علمي داروي ويوايکس ايکس در سال‌هاي اوليه عرضه آن به قيمتي 10 برابر داروها ي مشابه پيشين را بايد بهترين مثال اين روابط پنهاني دانست؛ چرا که پژوهش‌هاي بعدي نشان داد که اين دارو بسيار خطرناک بوده و مي‌تواند به بروز حملات قلبي در بيماران فاقد هرگونه سابقه اين بيماري منجر گردد.


اما چرا پزشکان آمريکايي 7 ميليارد دلار از پول بيماران آمريکايي را صرف تجويز اين داروي مورد تأييد سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) نمودند؟ و آيا اين سازمان از اين وضعيت بي‌اطلاع بوده است؟


شايد پاسخ اين سؤال را بايد در مقاله‌اي يافت که در ژورنال «نيوانگلند» انتشار يافته بود و در آن هيچ اشاره‌اي به امکان بروز چنين نتايجي نشده بود. اما در حقيقت بايد دانست که آنان با جمع‌آوري جهت‌دار داده‌هاي مربوط به بيماران داراي حملات قلبي، به مديران شرکت داروسازي «مرک»‌ اجازه عرضه انبوه اين دارو را داده بودند.


اينک سردبيران اين نشريه، مديران شرکت مرک را به مخفي کردن داده‌هاي موردنظر متهم مي‌کنند: مرک، شرم بر تو باد. اما بايد مديران اين نشريه علمي هم احساس شرم کنند، چرا که آنان بر مقاله‌اي مهر تأييد زده بودند که داروي ويوايکس ايکس را بسيار بهتر از داروي مشابه پيشين يعني «ناپروکسين» معرفي کرده بود؛ هرچند کاملاً با آن در تضاد بود.


البته اين ژورنال در سال 2001 ميلادي نيز خوانندگان خود را به بي راهه سوق داده بود؛ چرا که آنان 7 ماه پس از اعلام نگراني سازمان غذا و داروي آمريکا در مورد يک داروي تجاري و اقدام مشابه شرکت سازنده در انتشار اين نگراني‌ها بر روي وب‌سايتش، در مقاله‌اي به تمجيد از آثار درماني آن پرداخته بودند! اما نکته اسفبارتر اين بود که نشريه اعلام کرد، مقالات منتشر شده از سوي نويسندگان، لزوماً با نظرات ما همخواني ندارد. (البته هر دو نويسنده اين مقاله داراي روابط مالي با شرکت مرک بودند.)


مطمئناً اين اتفاقات را نمي‌توان در چارچوب مباحث آکادميک دانست. براساس مقاله‌اي درنشريه لانست که از داده‌هاي شرکت مرک نيز در تهيه آن استفاده شده بود، استفاده از داروي ويوايکس ايکس به بروز حملات جدي قلبي در 000/88 تا 000/144 نفر انجاميده است.


البته اتفاقات روي داده در مورد سلول‌هاي بنيادين، نشانگر اين حقيقت است که اين مشکل تنها به دليل اشتباهات فردي و يا موقعيتي روي نمي‌دهد؛ چرا که معتبرترين مجلات پزشکي هم نمي‌توانند به صورتي کامل کيفيت عملکرد پزشکان همکار خود را تضمين نمايند.


متأسفانه دلايل موجود نشان مي‌دهد که زمان آن فرا رسيده که اين نشريات سياست‌هاي خود را از مبناي اعتماد به تراست‌هاي دارويي تغيير دهند. آنان بايد استانداردهاي جديدي را تدوين کنند که بر مبناي ارزيابي‌هاي مستقل و دقت و جامعيت گزارش‌هاي پژوهشي ارائه شده، عمل کنند. اين ارزيابان علمي بايد در حوزه‌هاي آماري و پزشکي متخصص بوده و از هرگونه منافع مشترک در اين بخش، مبرا باشند و در نهايت اينکه، دسترسي آزادانه‌اي به داده‌هاي ارائه شده داشته باشند.


البته اين ژورنال‌ها به درستي معتقدند که آنها توانايي مالي انجام چنين پژوهش‌هايي را ندارند. اما فقدان بينش صحيح نسبت به واقعيات هم هزينه‌هاي زيادي را بر جاي خواهد گذاشت. مردم آمريکا همه ساله ميلياردها دلار صرف خريد داروهاي نامطمئن و غيرايمن مي‌نمايند و عملاً پول خود را هدر مي‌دهند. تا زماني که ما راهي را جهت سرمايه‌گذاري در بخش کنترل کيفيت پژوهش‌هاي منتشر شده نيابيم، هزينه‌هاي مراقبت‌هاي پزشکي ما همچنان انباشته مي‌شود و سلامت ما بيش از گذشته با آسيب روبه‌رو خواهد شد.


منبع: www.LATimes.com

به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره 52



نظرات
نظر خود را ثبت کنید

کاربر گرامی؛ سلامٌ علیکم

 

لطفا پیش از ثبت نظر خود توجه داشته باشید:


تجویز دارو و پیچیدن نسخه برای بیماری و مشکلات شخصی و موردی، نیاز به شرح حال کامل و معاینه بالینی دارد که طبیعتاً از طریق ارتباط مجازی، قابل حصول نیست.

 

 

لذا خواهشمندیم از تقاضای نسخه و دارو برای بیماری های موردی، اجـتناب فرمایید.

 

سایر نکات:


❶از اعلام نشانی و تلفن درمانگاه معذوریم. درصورت تمایل از طریق پایگاه «طبیب شهر»، پزشک مورد نظر خود را جستجو کنید.

ابتدا مقالات مربوطه را مطالعه کنید و پس از اطمینان از نبود اطّلاعات مورد نظرتان، نسبت به طرح سؤال اقدام کنید. از پاسخگویی به سؤالاتی که در متن مقاله پاسخ داده شده اند معذوریم.

❸از طرح سؤال هایی که نیاز به پاسخ های خصوصی و ارسال به پست الکترونیک دارد خودداری فرمایید.

❹پاسخگویی به سؤالاتِ کلّی و نیازمند پاسخ های مفصّل در توان پایگاه نیست.

❺نشانی پست الکترونیک شما در نزد پایگاه طبّ شیعه محفوظ است.

❻هرنظر را تنها یک بار ارسال کنید و از تکرار ارسال نظرات خودداری کنید.

❼حتّی المقدور از ارسال نظرات به صورت «فینگیلیش» خودداری کنید.

❽پاسخ هاي ارائه شده، كلّي و عمومي هستند و پاسخ دقيق و تخصّصي، تنها با ويزيت بيمار امكانپذير است

 

 

با سپاس و امتنان        

دکتر وحید علیان نژادی

نام :
ایمیل :
* نظر شما

سایر مقالات این موضوع

برای خواهرم[3995بازدید]
چرا دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند پدر و مادر خوبی باشد؟[5079بازدید]
اسمی روی بچه‌ام گذاشته‌ام که تا حالا به گوش کسی نخورده است.[5423بازدید]
اگر همیشه در دسترس نباشیم، اتفاق خاصی می‌افتد؟[6096بازدید]
با اصرار روی عزت نفس فرزندانتان آن‌ها را بی‌عرضه بار می‌آوريد.[4524بازدید]
"یادداشت ویژه"؛ بیایید کمی غیر بهداشتی زندگی کنیم![6667بازدید]
از پشت فیلتر زیباتر است؛ اینستاگرام چگونه زندگی‌مان را دگرگون کرد؟[6719بازدید]
پدر پیرم می‌خواست کنار نوه‌هایش بمیرد.[6492بازدید]
چگونه شركت‌هاي بزرگ داروسازي، شما را براي خريد داروهايي كه احتمالاً نياز نداريد، آماده مي‌كنند؟[6840بازدید]
ازدواج تك‌جنسيتي در استراليا؛ چرا اكنون؟[6790بازدید]
جامعه ستیزی به بهانه کرونا [6688بازدید]
وقتی به‌جای تجربه‌کردن زندگی از آن عکس می‌گیریم، چه چیزی را از دست می‌دهیم؟[7410بازدید]
«بنزین»، «گازوئیل» و «خوراک دام» به ‌خورد مردم ندهید.[8681بازدید]
چه شد که ما آدم ها از لحاظ روانی اینقدر ضعیف و تنبل شدیم؟[9776بازدید]
وقتی با فرزندت هستی، آن گوشی لعنتی‌ را بگذار کنار.[8835بازدید]
چرا بلافاصله بعد از جشن تولد نباید فیلم‌هایش را ببینیم؟ [10035بازدید]
چگونه انقلاب جنسي، جامعه امريكا را براي هميشه دگرگون كرد؟[10401بازدید]
هر چه فقیرتر باشی، بیشتر به صفحهٔ گوشی‌ات نگاه می‌کنی.[10586بازدید]
بگذارید دوباره حوصلۀ بچه‌هایتان سر برود.[10812بازدید]
مخترع «واقعیت مجازی» می‌گوید همین حالا شبکه‌های اجتماعی‌تان را حذف کنید! (مقاله انتخابی)[11925بازدید]

نمایش تمامی عناوین این موضوع

آخرین مقالات

والدین خوب بودن باعث نابودی فیزیولوژیکی شما می‌شود (مقاله انتخابی)
کرونا، مردن از ترس مرگ!!
سالنامه حجامت 1402 شمسی (هدیه پایگاه طبّ شیعه)
بوی سیب و ...
ساده‌زیستی نه‌فقط زیبا بلکه ضروری است (مقاله انتخابی)
آیا پس از «پروژه تنظیم خانواده» نوبت به «پروژه سلامت معنوی» رسیده؟! (مقاله انتخابی)
برنامه استاندارد غذایی 14 روزه
زگیل تناسلی
هر چه فقیرتر باشی، بیشتر به صفحهٔ گوشی‌ات نگاه می‌کنی.
سالنامه حجامت 1399 شمسی (هدیه پایگاه طبّ شیعه)
چرا دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند پدر و مادر خوبی باشد؟
وقتی به‌جای تجربه‌کردن زندگی از آن عکس می‌گیریم، چه چیزی را از دست می‌دهیم؟
آیا تغییرات اقلیمی بچه‌دارشدن را غیراخلاقی کرده است؟ (مقاله انتخابی)
مَـــرهَـــم؛ توصیه‌هایی از طبّ سنّتی ایران به راهیان سفر اربعین (ویراست سوّم)
چگونه شركت‌هاي بزرگ داروسازي، شما را براي خريد داروهايي كه احتمالاً نياز نداريد، آماده مي‌كنند؟
آرامش دیداری (1)
پیشگیری از سقط جنین از نگاه طب سنتی ایران
«بنزین»، «گازوئیل» و «خوراک دام» به ‌خورد مردم ندهید.
داروی گیاهی کرونای مدبر غدیر
تدابیر طبّ ایرانی در درمان ناباروری
نکاتی در باب ترس از ازدواج و تأخیر در آن
تربیت عبادی و ترغیب فرزندان به نماز
قبل از انتشار عکس فرزندتان در فیسبوک، به آینده‌اش فکر کنید (مقاله انتخابی)
گرداب تربیت بچه (مقاله انتخابی)
از پشت فیلتر زیباتر است؛ اینستاگرام چگونه زندگی‌مان را دگرگون کرد؟
نترس و فرزندت را تحسین کن