بسم الله الرّحمن الرّحیم
وصلی الله علی محمّد و آله الطاهرین و لعنه الله علی اعدایهم اجمعین
جنبش غذاهای سریع
ماتیو اس.میلر
چکیده:
با وجود تحقیقات و پژوهش‌های فراوانی که آثار زیانبار مصرف غذاهای آماده و سریع را مورد تاکید قرار داده‌اند، اما هنوز هم روند تولید و عرضه گسترده این هله هوله‌های سرشار از نمک و قند و روغن و مواد نگهدارنده، به سرعت در حال گسترش است. با وجود اینکه این غذاها باعث بروز بیماری‌های سرطان، چاقی، چربی خون، دیابت و بیماری‌های قلبی، تخریب خاک، ایجاد زباله‌های صنعتی و تجاری و آسیب رساندن به محیط زیست می‌شوند، اما تبلیغات بی‌پایان شرکت‌های تولیدکننده این غذاها و استفاده از روش‌های صنعتی باکارایی و اثر بخشی بالا، که باعث به وجود آمدن فرهنگ صنعتی، زندگی صنعتی، جنگ‌های صنعتی و حتی مذهب صنعتی نیز در عصر ما شده است، مصرف‌کنندگان این غذاها را به اسارت خویش در آورده است.
در چند سال اخیر، ما شاهد چند جریان سازنده در جهت اصلاح سیستم تغذیه صنعتی خود بوده‌ایم. نظیر کتاب‌های اریک اسکلوزر با عنوان «ملت غذاهای آماده» و «تعارض همه چیز خواری» اثر میشل پولان به همراه فیلم سینمایی مستند «مرا سورپریز کن!». در این آثار با اشاره به هزینه‌های پنهان استفاده از غذاهای آماده نظیر بروز سرطان، چاقی، بیماری‌های قلبی، بدرفتاری با انسان‌ها و حیوانات، تخریب خاک، به وجود آمدن پسماندهای تجاری و صنعتی، آسیب رساندن به منابع طبیعی و غیره، ابعاد مختلف این فاجعه مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در فیلمی که به کارگردانی مورگان اسپورلوگ تهیه شد، ابعاد مختلف عرضه و فروش غذاهای شرکت مک‌دونالد و رقبای آن، مورد بررسی قرار گرفته است. در این اثر، وی به جنبه‌های شخصی واجتماعی نتایج مصرف این غذاها بر سلامت افراد می‌پردازد. در انتها نیز کارگردان با اشاره به «بی‌نظمی‌های تغذیه عمومی ما»، این سوال اساسی را مطرح میکند که «ما باید چه چیزی را بخوریم؟»
آقای پولان نیز به پایه‌های شکل‌گیری مثلث غذاهای سریع و آماده یعنی برگرها، فرایزها و کولاها از دیدگاهی جامع و همه جانبه می‌پردازد. در این غذاها، ایزوتوپ‌های کربن موجود، 50 % حجم این مواد غذایی را تشکیل می‌دهد و از ذرت به دست آمده‌اند. این ماده، سازنده (غیرمستقیم) گوشت گاو، فیلرها و پایدارسازهای غذاهای آماده نیز به شمار می‌رود. به علاوه، وجود شربت ذرت با قند فراکتور بالا که 99% کالری این نوشیدنی را تشکیل می‌دهد، می‌تواند به صدمات جسمی این غذاها بیافزاید. همچنین به دلیل استفاده از روغن‌های ذرت جهت سرخ کردن این غذاهای گوشتی، کالری‌های این غذاها با افزایش روبه‌رو میشود. پس از ارایه این توضیحات، من مجدداً صحبت خود را در مورد غذاهای سریع و آماده ادامه می‌دهم و تمایل دارم که عادات غذایی خود را هم شرح دهم. من معمولاً وعده‌های غذایی شامل غذاهای طبیعی و فاقد مواد نگهدارنده و شیمیایی مصرف می‌کنم. اما حقیقتاً «غذاهای صنعتی» موجود در بازار چیست؟ من معتقدم که این غذاهای آماده و سریع، تنها گرسنگی روانی افراد را برطرف میکنند و به دلیل کم ارزش بودن آنها، افراد را به سوی مصرف بیشتر و بیشتر این مواد غذایی سوق می‌دهد. در هنگام فقدان اکسیژن، یک مرگ سریع روی می‌دهد و جنسیت افراد در آن نقشی ندارد. اما گرسنگی موضوعی متفاوت است. انسان‌ها می‌توانند مدت زمانی طولانی را با یک گرسنگی مزمن تحمل نمایند، چرا که گرسنگی اصولاً یک واقعیت روزمره زندگی همه انسان‌هاست و به همین دلیل هم بخش زیادی از تبلیغات این شرکت‌ها، بر همین اصل بنیان نهاده شده است. آقای ژاک ایلول جامعه‌شناس سرشناس فرانسوی در کتاب خود با عنوان «جامعه تکنولوژیکی» ابعاد مختلف این قضیه را توضیح داده است. به علاوه، وی در این اثر نشان می‌دهد که چگونه مفاهیمی طبیعی، ناخودآگاه و خودجوش در قرن‌های پیشین، به مفاهیمی کاملاً دستکاری شده و حسابگرانه در عصر حاضر تبدیل شده‌اند. به صورت خلاصه باید گفت که در عصر کنونی، تکنولوژی توانسته ارزش‌های پیشین را از بین برده و به جای آن تنها معیار اثربخشی و کارایی را حاکم نماید. غذاهای شرکت مک‌دونالد و رقبایش، تنها و بهترین راه جهت پایان دادن به گرسنگی بوده و مزه خوبی هم دارند. همچنین این غذاها ارزان و در دسترس هستند. این شرکت‌ها با استفاده از حجم تولید اقتصادی و روش‌های اثربخش دیگر، به تولید کالایی ارزان و سریع و صنعتی می‌پردازند. این غذاها را می‌توان یک نفره، با یک دست و حتی در هنگام رانندگی میل نمود. هر یک از این غذاهای لذت‌بخش و سریع، 200 کالری به بدن شما اضافه میکند و به همین دلیل هم عروسک نماد شرکت مک‌دونالد، همواره به روی شما می‌خندد!
این اثربخشی و کارایی در تولید غذاهای سریع و آماده، منجر به برهم خوردن همه روابط موجود میان انسان‌ها و غذاهایشان و همچنین بین افراد شده است. آقای پولان به این نکته اشاره میکند که امروزه سوپر مارکت‌ها به محلی تبدیل شده اند که گویی شما در آنها به رانندگی و انتخاب کالاهایتان می‌پردازید. این وضعیت باعث گردیده که تهیه نان و گوشت که جزء فعالیت‌های روزانه افراد در گذشته به شمار می‌رفت و باعث همکاری انسان‌ها با یکدیگر بود، عملاً به فراموشی سپرده شود. این تفکر موجود در فراسوی ایجاد سیستم غذایی صنعتی، به ایجاد تولید صنعتی سایر کالاها، آموزش صنعتی، پیدایش دین صنعتی و در نهایت جنگ صنعتی منجر گردیده است. به علاوه، این تفکر به تولید انبوه و کهنگی برنامه‌ریزی شده لوازم خانگی ما دامن می‌زند. تیم کنونی آموزشی ما که صنعتی نیز گردیده، با ایجاد تغییرات اساسی در فرهنگ ما، حوزه‌های رفتارهای کودکان، مهارت‌های شغلی و تیم‌های فوتبال را با ویژگی‌های جدیدی روبه‌رو نموده است. به علاوه، در سایه این زندگی جدید، زندگی رمز آلود ما به یک زندگی صنعتی و ماشینی تبدیل شده است. از سوی دیگر، تلویزیون و رسانه‌های دیگر باعث شده اند که افراد شارلاتان با بهره‌گیری از مزیت تولید اقتصادی به صرفه، روح ما را تسخیر نمایند. قتل عام سایر انسان‌ها که در سایه جنگ‌های صنعتی قرن بیستم به وجود آمد، در تاریخ بشریت هیچ پیشینه‌ای ندارد. تفنگ‌های اتوماتیک و بمب‌های هوشمند، دو عنصری هستند که جنگ‌های امروز را با تغییراتی بنیادین روبه‌رو کرده است و دستیابی به اهدافی فاجعه‌آمیز را میسر می‌نماید. تا همین چندی پیش، ما مجبور به مبارزه تن به تن بودیم. اما امروز ما به موثرترین و کارآمدترین راه جهت کشتن یکدیگر دست یافته‌ایم و این امر میسر گردیده که تصور کنیم، زمینه انهدام خودساخته نسل بشر فراهم شده است.
در عصر حاضر با جابجایی کارایی‌های طبیعی با روش‌های مصنوعی، صنعتی شدن روش‌های کشاورزی و نابودی روابط دیرپای ما با زمین، گیاهان و حیوانات که منجر به تغذیه بدن‌های ما و تقویت روابط فرهنگی و در نهایت رشد روحی ما می‌گردید، زندگی ما با چالش‌های بزرگی روبرو شده است. هر ذره از ساندویچ همبرگر، باعث نابودی رموز قدیمی زندگی پیشینیان ما میشود، رموزی که در بطن شرایط انسانی به ودیعه نهاده شده است. لذا اگر چه ممکن است این ساندویچ به من احساس رضایت و لذت ببخشد، اما هرگز به بقا و جاودانگی من کمکی نمی‌کند.
برای مطالعه بیشتر:
واقعیت فست فودها چیست؟
آنچه شما درباره مواد افزودنی به محصولات غذایی نمی دانید.
رکود اقتصادی و فست فودها
منبع: WWW.commondreams.org
به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره 48