بسم اللّه الرّحمن الرّحيم 

و صلّي الله علي محمّد و آله الطّاهرين  و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين 

ویتامین‌های بی‌خاصیت

«ویتا»[1] در لاتین به معنای حیات است. ویتامین‌ها نقش حیاطی در کنترل فرآیند‌های زیستی دارند.[2] وجود آن‌ها‌ برای سلامتی بدن و پیش‌گیری از بیماری‌ها لازم است. کمبود ویتامین، عوارض متعددی را از بیماری «آنورکسیا»[3] (لاغری بیمارگونه) تا چاقی مفرط، عدم کارکرد دستگاه‌های حیاتی بدن، پریشانی عصبی، افسردگی و خستگی موجب می‌شود.

بارها شاهد تأکید مصرف‌کنندگان محصولات ارگانیک، مبنی بر عدم جذب ویتامین‌های مصنوعی در بدن بوده‌ایم؛ چراکه در حالت طبیعی، بدن برای جذب ویتامین‌های ضروری نیاز به «ناقل‌ها»[4] و عوامل کمکی[5] متعدد دارد. در صورتی‌که ویتامین‌های مصنوعی‌ طی فرآیند‌های شیمیایی، به‌صورت یک ساختار منفرد، استخراج[6] می‌شوند و عوامل لازم جهت جذب مناسب بدن را دارا نیستند.

ویتامین‌های مصنوعی؛ مهمان‌های ناخوانده در بدن

این ویتامین‌ها برخلاف ویتامین‌های طبیعی، همیشه برای بدن قابل‌جذب نیستند. عوامل لازم برای جذب کامل ویتامین‌ها در ترکیبات طبیعی به‌صورت مجموعه[7]‌ موجود هستند و به‌راحتی پس از مصرف، جذب بدن خواهند شد. ولی در ویتامین‌های صنعتی این منفرد[8] بودن ترکیبات، در بسیاری از موارد موجب عدم‌شناسایی آن‌ها در بدن و در نتیجه دفع یا انباشته شدن آن‌ها در اندام‌های حساسی نظیر کبد، پوست، کلیه و بافت چربی مغز می‌‌شود؛ که انباشته شدن این مواد، عوارض خطرناکی را نظیر مسمومیت‌های پوستی[9]، عوارض عصبی و ایجاد سنگ‌کلیه به دنبال خواهد داشت.

تولیدکنندگان این ویتامین‌ها از این نکته غافل‌اند که دست آفرینش مسیر جذب آن‌ها را متناسب با طبیعت بدن و با همکاری مجموعه بی‌شماری از عوامل - که به‌صورت هم‌افزا[10] عمل می‌کنند - در کنار هم قرار داده ‌است. مصرف یک ویتامین - که به ‌روش‌های صنعتی تولید شده و به فرم یک مولکول شیمیایی به‌تنهایی وارد بدن می‌شود - در شرایط بسیار ویژه‌ای می‌تواند منجر به جذب شود و در اکثر موارد - چنان‌که گفته شد - راهی جز دفع یا انباشته شدن ندارد. به‌عنوان ‌مثال، در اغلب موارد ویتامین E صنعتی، به شکلی غیر از شکل قابل‌شناسایی بدن[11] ساخته ‌می‌شود؛ که سرنوشتی جز دفع[12] از بدن نخواهد‌ داشت. گذشته از مصرف بی‌فایده و گاه خطرناک این مواد در بدن، ورود مقدار (دوز) بالای[13] این مواد شیمیایی در غلظت‌های بسیار بالاتر از محتوای غذاهای طبیعی، می‌تواند خود عامل مسمومیت شود.[14]

برچسب‌های دروغین سلامت

انجمن حامیان ارگانیک[15] بر این عقیده‌ است که مصرف ویتامین‌های طبیعی می‌تواند برای سلامت بدن بسیار مفیدتر باشد. راه شناسایی ویتامین‌هایی که حاوی ساختار طبیعی هستند، برای مصرف‌کنندگان کار سختی است؛ لذا این محصولات با برچسب[16] «محصول طبیعی»[17] قابل‌شناسایی‌اند؛ اما نکته قابل‌تأمل اینجاست که در صورت وجود تنها 10 درصد محتوای طبیعی در این ترکیبات، اجازه دریافت برچسب محصول طبیعی داده ‌خواهد شد و این به آن معناست که هنوز 90 درصد این محصولات، محتوای سنتتیک دارد.[18]

طعم‌هایی که دیگر تکرار نخواهند شد

در صورت مصرف یک رژیم سالم از مواد طبیعی، می‌توان از دریافت ویتامین‌ها و مواد مغذی موردنیاز بدن اطمینان حاصل نمود؛ اما متأسفانه 95 درصد ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی موجود در محصولات غذایی بازار، به‌صورت مصنوعی و از مواد شیمیایی تولید‌ می‌شوند. درحالی‌که ویتامین‌های طبیعی، بی‌واسطه از منشأ گیاهی آن گرفته می‌شوند. حتماً بارها این سخن را از پدر و مادربزرگ‌ها شنیده‌ایم؛ که میوه‌های امروزی اصلاً طعم و عطر میوه‌های گذشته را نداشته و به قول ایشان، «قوه» ندارند.

بله؛ حق با این عزیزان است. انسان‌ها با مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی، حشره‌کش‌ها و تولید بیش‌ازحد آلاینده‌های صنعتی، ضرر‌های جبران‌ناپذیری را به پیکره نیمه‌جان زمین تحمیل نموده‌اند. این مواد شیمیایی، نه‌تنها خاک را آلوده‌ می‌کنند، بلکه فرسایش خاک را نیز افزایش داده و در نتیجه، محصولات کشاورزی که در این خاک بی‌جان[19] رشد می‌یابند، تنها بخش کوچکی از ارزش ‌غذایی‌[20] میوه‌های دهه‌های پیش را دارا هستند. آب‌وهوای آلوده، بدن ما را از منابع غذایی‌ نظیر آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد‌ معدنی ضروری خالی کرده است. علاوه بر آن، تنش‌های زندگی مدرن در کنار سیستم ایمنی تضعیف‌شده، دریافت ویتامین و مکمل‌های غذایی سالم را ضروری‌تر می‌نماید.[21]

ویتامین   تــرا ریخته   «ث»

طی تحقیقات انجام‌شده، هیچ‌گونه منبع رسمی تاکنون گزارشی از مرگ‌و‌میر مرتبط با مصرف ویتامین‌های تجاری ثبت نکرده ‌است. علت آن نیز عدم وجود مدارک کامل و خاموش عمل کردن این محصولات در طول زمان است؛ اما شواهد مبتنی بر ارتباط این محصولات با گیاهان ترا ریخته، سند محکمی بر مضر بودن آن‌هاست.

تقریباً همه ویتامین‌های C موجود در بازار آمریکا از ذرت‌های تراریخته[22] گرفته می‌شود. این محصول با نام تجاری «آسکوربیک‌ اسید» در سرتاسر آمریکا به فروش می‌رسد و به‌طور گسترده در سایت‌های معتبری هم‌چون «آمازون»[23] نیز فروش بالایی دارد. طی تحقیقات به‌عمل‌آمده، هیچ محصول حاوی ویتامین C طبیعی‌ای در آمریکا یافت‌ نشده ‌است. این در حالی‌ است که به‌وضوح، آب مرکبات تازه و سایر میوه‌ها جایگزین مناسبی برای ویتامین‌های سنتتیک محسوب می‌شود.[24]

چنان‌که ذکر شد، ویتامین‌ها را نمی‌توان به‌عنوان ساختارهای واحد - آن‌ چنان‌که در تولید تجاری وجود دارد - در نظر گرفت. ویتامین‌ها مجموعه‌های فعال زیستی هستند؛ که در کنار سایر بخش‌های فعال، عملکرد خود را انجام می‌دهند. نامی که برای ویتامین‌های تجاری مناسب‌تر است، عنوان «دارو» است. چرا که ویتامینی که به‌صورت جداشده از سایر بخش‌های ضروری خود باشد دیگر عملکرد اصلی خود را از دست ‌داده است. پس بهتر است بار دیگر بر این حقیقت تأکید کنیم که؛«آسکوربیک اسید»، ویتامین C نیست؛ «آلفا توکوفرول»، ویتامین E نیست و «رتینوئیک اسید»، ویتامین A نیست.[25]

رایج‌ترین ویتامین تجاری - که با اقبال گسترده مردم نیز روبه‌روست – ویتامین C است؛ که به‌صورت نوشیدنی و در قوطی‌های شیشه‌ای به وفور در سوپرمارکت‌های سطح شهر موجود است و با شروع فصل سرما، فروش آن چند برابر می‌شود. ضمن این‌که قاچاق بودن یا نبودن آن جای شک دارد، هیچ‌گونه لوگوی استاندارد یا تأییدیه‌ای از سازمان‌های معتبر روی بسته‌بندی دیده نمی‌شود و این در حالی است که هم‌چنان با عدم پاسخ‌گویی مسئولان ذی‌ربط در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز سازمان غذا و دارو در این زمینه روبه‌رو هستیم.[26] هرچند گفته شده‌ که از ابتدای مهر امسال قرار بر این بوده ‌که به‌صورت جدی با عرضه کالاهای قاچاق مقابله و نسبت به جمع‌آوری این نوع کالاها اقدام شود.[27]

بازار داغ ویتامین‌های مصنوعی[28]

تولید صنعتی ویتامین‌های مصنوعی، سود هنگفتی را برای سازندگان آن به‌همراه دارد. به‌طوری‌که تنها مردم آمریکای شمالی بیش از بیست‌میلیارد دلار سالیانه برای خرید ویتامین‌های مصنوعی هزینه‌ می‌کنند.[29] خانواده‌های ایرانی نیز به‌طور متوسط هزینه ثابتی را به خرید انواع ویتامین‌های تجاری اختصاص می‌دهند. مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی بانوان و در دوره میان‌سالی به امری رایج تبدیل شده ‌است. در شرایطی که اصل سلامت ویتامین‌های تجاری مورد اشکال است، احتمال تولید این ویتامین‌ها در شرایط آلوده کارگاهی یا با مواد اولیه آلوده،‌ دور از ذهن نیست. تا آن‌جا که شواهدی مبنی بر کاربری ویتامین‌های تجاری به‌عنوان سلاح زیستی[30] و ابزار شیوع بیماری‌هایی نظیر ایدز، سرخجه و سیاه‌زخم موجود است.[31] حال این پرسش مطرح است که این حجم بالای واردات ویتامین، پیش از کسب مجوز، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند یا خیر.

آنچه ‌که از صحبت‌های یکی از مسئولین برداشت می‌شود، عدم وجود استاندارد لازم برای مدیریت مکمل‌های وارداتی است.[32] هم‌چنین واردات مکمل‌های غیرضروری به‌صورت بی‌رویه به کشور، از دیگر معضلات است و میزان واردات، ضرورت واردات و امنیت مکمل‌های وارداتی پیش از کسب مجوز واردات، مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.عدم وجود مرجعی برای رصد مسائل تغذیه‌ای، خلأ بزرگی را در چرخه واردات و نظارت بر آن موجب شده است. هیچ مرجعی[33] برای بررسی میزان ایمنی غذا و تأیید دقیق سلامت غذای مصرفی - که به‌طور کلی اطلاعات تغذیه کشور در آن جمع‌آوری و تحلیل شود - در کشور وجود ندارد.[34] این در حالی است که در ایالات‌متحده، ١۶ سازمان، غذا را کنترل می‌کنند و در کشور ما تنها متولی این امر، سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است.[35]

با دیدن این حجم بالای واردات ویتامین‌های تجاری - که مضرات آن را می‌توان بیش از فوائد آن برشمرد - این سؤال پیش می‌آید که با وجود غنای بی‌نظیر تنوع گیاهی در ایران - به‌طوری‌که در هر فصل از سال باکیفیت‌ترین میوه‌ها را که منبع سرشار ویتامین‌ است، در دسترس است - چرا بازهم بر واردات بی‌رویه ویتامین‌ها اصرار می‌شود.؟ درحالی‌که شواهد زیادی مبنی بر ورود غیرقانونی انواع ویتامین‌ها به کشور موجود‌ است. این موضوع، همت ویژه مسؤولین را برای فرهنگ‌سازی و ایجاد بینش «بازگشت به محصولات طبیعی»‌‌‌[37] در میان جامعه ضروری می‌نماید.

پی‌نوشت‌ها:

[1] VITA
[2] http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=109
Anorexia nervosa [3] (بی‌اشتهایی عصبی)؛ نوعی اختلال روانی در غذا خوردن است که در آن بیمار از خوردن غذا به میزان کافی و با وجود گرسنگی امتناع می‌ورزد.
[4] transporters
[5] co-factors
[6] extraction
[7] complex
[8] isolated
[9] toxicity
[10] Synergistic operation
[11] l-form
[12] excret
[13] Mega dose
[14] http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-1001-
[15] The Organic Consumers Association
[16] label
[17] natural product
[18] http://www.globalhealingcenter.com/natural-health/synthetic-vs-natural-vitamins/
خالی شدن خاک از مواد معدنی در سال 1936 توسط دولت آمریکا طی یک بیانیه عمومی اعلام شد.[19]
[20] nutrient value
[21] https://www.organicconsumers.org/news/nutri-con-truth-about-vitamins-supplements
[22] GMO corn
[23] Amazon.com
[24] https://theartofunity.com/toxins-in-supplements/
[25] www.thedoctorwithin.com/vitaminc/ascorbic-acid-is-not-vitamin-c/
[26] «سعید درخشانی»، رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌ها و مواد پروتئینی در مصاحبه با ایسنا
[27] http://www.isna.ir/news/95062415271/
[28] synthetic vitamins
[29] Brian Clement PhD NMD. Nutri-Con: The Truth About Vitamins & Supplements. The Vitamin Myth Exposed. 2005 December 31
[30] https://books.google.com/books?id=aE8WJvF5Ek4C&pg=PA267&lpg=PA267&dq=vitamin++bioterrorism&source=bl&ots=6XWUT-ENBr&sig=XBUfMFECy_uwoEyjU-jKA6o4K8A&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiljfT44-jPAhVD64MKHcVHDkEQ6AEIaTAJ#v=onepage&q=vitamin%20%20bioterrorism&f=false
[31] https://books.google.com/books?id=vzfv8USkIl4C&pg=PA367&lpg=PA367&dq=vitamin++bioterrorism&source=bl&ots=_GO5IVUfjl&sig=A2QFsvvu6E78k9jq0ZrPTtf0of0&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiU44u_8-jPAhUh0IMKHYdwD-I4ChDoAQgmMAA#v=onepage&q=vitamin%20%20bioterrorism&f=false
[32] «کوروش جعفریان»، استاد گروه تغذیه دانشکده علوم تغذیه در مصاحبه با نسیم‌آنلاین
[33] وجود یک آزمایشگاه پیشرفته مرجع، بسیار مورد نیاز است.
[34] به مقاله پیشین با عنوان واکسن؛ ایمنی‌زا یا ایمنی‌زدا رجوع شود.
[35] http://www.ghatreh.com/news/nn33354531/
[36] http://www.mashreghnews.ir/fa/news/478377/
[37] Back to nature