گروه سلامت خبرگزاری فارس: چرا خانه را بهم ریختی؟ وسائلت را جمع کن! چرا این کار را کردی؟! کفش‌هایت کجاست؟ سوار ماشین شو!.دندان‌هایت را مسواک بزن و...اینها عبارت‌ها و جمله‌های بسیاری هستند که پدرها و مادرها هر روز به کودکان خود می‌گویند تا به اصطلاح آنها را تربیت کنند.
کودکان چون تجربه بزرگترها را ندارند سعی دارند مدام آزمون و خطا کنند و در این مسیر اشتباهات مختلفی را مرتکب شده و نتیجه آن بالا رفتن داد و بیداد پدر و مادر و بعضا خراب کاری اوضاع و احوال خانه را به دنبال دارند.
در این میان و در بین دنیای پر فراز و نشیب کودکی اگر با نگاه واقع بینانه و بیان کلمات هوشمندانه با فرزندانمان برخورد کنیم می‌توانیم شاهد رشد روزافزون روحی و روانی آنها بوده و قدم‌های مثبتی در مسیر تربیت صحیحی دلبندانمان برداریم.
آنچه در ادامه این گزارش می‌آید بیان جملات مهم و راهبردی در مواجه با فرزندانمان است که می‌تواند اثرات بسیار سودمندی در مسیر زندگی و تربیت آنها داشته باشد.
۱- تو مهربانی
گاهی اوقات گفتن «تو مهربانی» می‌تواند به حقیقت تبدیل شود. والدین باید تلاش کنند فرزندانشان کاری مهربانانه انجام دهند و آن را درک کنند. یادآوری مهربان بودن کودکان به آنها راهی بسیار قدرتمند برای کمک به تبدیل شدن آنها به بزرگسالانی سالم از لحاظ احساسی و روحی است. علاوه بر اینها تشویق آنها برای مهربان بودن با خود، منجر به مهربانی آنها با دیگران نیز خواهد شد.
۲- لطفا و ممنونم!
برای دریافت احترام باید احترام بگذارید. اینکه رفتار مناسب را برای کودکان مدلسازی کنید بسیار اهمیت دارد.در ابتدای هر درخواستی مانند اینکه از کودکتان بخواهد فلان کار را انجام دهد کلمه لطفا بگذارید و در پایان هر کاری که برای شما انجام می دهد با کلمه «ممنونم» سپاسگزارش باشید.با این کار شما سپاسگزاری را به او آموزش می‌دهید.
۳- متاسفم!
این کلمه ممکن است هر روز استفاده نشود، اما کودکان شما به اینکه وقتی کار اشتباهی می‌کنید از آنها عذر خواهی کنید نیاز دارند. اینکه به فرزندتان بگویید«من متاسفم» به این معناست که حتی بزرگسالان هم باید مسئولیت کارهای اشتباهشان را قبول کنند. اینکه وقتی عصبانی هستید یا کار اشتباهی انجام داده‌اید عذر خواهی کنید باعث ایجاد اعتماد در کودکتان خواهد شد.
۴- تلاش خوبی بود.
حتما وقتی فرزندتان واقعا کار مهمی انجام داده این جمله را به او بگویید؛ البته همیشه در نظر داشته باشید که ستایش کودکان می‌تواند به نیازهای فردی هر یک از آنها وابسته باشد و برای هر کودک متفاوت است.
۵- برای داشتنت قدردانم.
گفتن اینکه برای داشتن فرزندانتان بسیار قدردان هستید دقیقا به اندازه گفتن دوستت دارم به آنها اهمیت دارد. قدردانی سطح دیگری از دوست داشتن و تشکر بابت داشتن آنها و ارزش دادن به حضورشان را برای کودکان مشخص میکند.این سپاس و شکر گذاری به خاطر تولد فرزندان تان و بازگو کردن این موضوع به او باعث ایجاد عزت نفس در کودک شده و مثبت نگری و روحیه مثبت داشتن در فرزندان شما تقویت میشود.
۶- روزت چگونه گذشت؟
والدین اغلب با کودکانشان زیاد صحبت می‌کنند اما حرفی که باید بزنند را نمی‌زنند. شما می‌توانید از کودکتان بپرسید روزش چگونه گذشته است و به پاسخ های او گوش دهید؛ حتی اگر پاسخ او به نظر شما ساده لوحانه بوده و شما با آن موافق نیستید باید به آنها نشان دهید که به تجربه‌هایشان احترام می‌گذارید.
همیشه حواستان را در مورد هر حرفی که با شما می‌زند جمع کنید. هیچ وقت در حالی که به صفحه موبایلتان خیره شده‌اید یا سرگرم کار با رایانه خود هستید با فرزندتان صحبت نکنید.
۷- می‌دانم که از پسش بر می‌آیی.
اینکه به کودکان اجازه دهید فرصتی برای شکست خوردن داشته باشند یکی از بزرگ ترین هدیه‌هایی است که والدین می‌توانند به فرزندشان هدیه دهند. حل کردن مسائل کوچک کودکانه فرزند شما را برای حل کردن مسائل بزرگ تری که در بزرگسالی با آنها مواجه می‌شوند آماده خواهد کرد.گفتن این جمله طلایی به کودک باعث تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس او می شود. کودک با شنیدن این جمله روحیه مضاعف گرفته و به قدرت و توان خود باور پیدا میکند و یاد می گیرد باید با تمام وجود در مقابل هر کار و اقدامی فعالیت کند.اینکه به آنها بگویید«می‌دانم که از پسش بر می‌آیی» این پیام را می‌رساند که شما آنها را افرادی با توانایی‌های زیاد می‌دانید.
۸- دوستت دارم.
ممکن است گفتن این عبارت برای شما خیلی عادی باشد، اما خیلی از کودکان این عبارت را از والدین خود نمی‌شنوند. گاهی اوقات والدین فکر می‌کنند کارهایی که انجام می‌دهند عشقشان را به فرزندشان نشان می‌دهد، اما کودکان حقیقتا احتیاج دارند که این عبارت را بشنوند. بدانید جملات و بیان شیرین آنها قدرت عجیبی در جذب و ایجاد روحیه و خودباوری دارند.
کلمات می‌توانند تسکین بخش یا دردناک باشند. کودکان احتیاج دارند که در این دنیا احساس امنیت کنند. اینکه به کودکتان بگویید دوستش دارید، باعث می شود حس کند همیشه جایی در این دنیا وجود دارد که کسی به او اهمیت می‌دهد.گفتن جمله «دوستت دارم» به کودکان بسیار خوب است و به او آرامش می‌دهد و او همواره می داند که والدینش برای او ارزش قائل هستند و از یک پشتوانه عاطفی قوی برخوردار است.
۹- اشتباه پیش می‌آید.
«اوه! ظرف غذایت ریخت. برو و دو تا دستمال از آشپزخانه بیاور. من به تو کمک می‌کنم تا آن را تمیز کنی.»
دقت کنید! به کودکان خود حتی این عبارت نامناسب کودکان شلخته -نگویید؛ بلکه به آنها بیاموزید اشتباه کردن برای هر کسی پیش می‌آید و اشکالی ندارد. هنگام خطای کودکان به او نشان دهید که «مامان عصبانی نیست.این مساله حل میشود. دنیا که تمام نشده است؛ همه آدم‌های بزرگ نیز اشتباه می‌کنند.
۱۰-تعریف کردن از آنها
«تو خیلی خوب پازل حل می‌کنی. تو تکه‌های پازل را خیلی سریع کنار هم چیدی». همین تعاریف بسیار کوچک تاثیر مثبتی روی فکر کودک می‌گذارد. به طور مداوم به آنها یادآوری کنید تا چه اندازه با استعداد و باهوش هستند. این کار باعث میشود تا کودکان برای خود ارزش بالایی قائل شوند.
۱۱- شانس دوم بدهید!
«بیا! این اسباب بازی‌ای است که دیروز از تو گرفتم. می‌توانی امروز با آن بازی کنی. به قواعد بازی توجه کن.» دادن شانس دوم به کودک بسیار عالی است؛حتی اگر کودک شما یک روز قوانین را رعایت نکند و به اخطارهای شما گوش ندهد، در روز بعد به او این فرصت را بدهید تا دوباره شانس خود را امتحان کند. به این ترتیب به او نشان می‌دهید که مطمئن هستید او از عهده انجام آن بر می‌آید. این مساله، حس اعتماد را در کودکان پرورش می‌دهد.
۱۲- مسوولیت پذیر بودن
«درست است، تو حق داری؛ من اشتباه کردم، اجازه بده تا خطای خود را جبران کنم.» گاهی پیش می‌آید مثلا در بازی، توپ از دست شما می‌افتد؛ اینگونه خطاها این فرصت را به شما می‌دهد تا مسایلی همچون پذیرفتن کارهای خود و درست کردن شرایط را به کودک خود بیاموزید.
این کار، اعتماد به نفس کودک را نیز افزایش می‌دهد. والدین با این کار احساس خویشتن پذیری را به کودک القا می‌کنند.دقت کنید کودکان در سنینی هستند که نیاز دارند بسیاری چیزها را خود تجربه کنند تا حس کنجکاوی آنها مرتفع شود و نتایج این کنجکاوی را خود احساس کنند.
۱۳- اعتماد به کودک
«می‌توانی وقتی دارم ظرف‌ها را می شویم، مراقب خواهر کوچکت باشی؟ » اگر به فرزند بزرگ تر خود مسوولیت‌های این چنینی بدهید و به او بگویید: «من به کسی مثل تو نیاز دارم تا مراقب او باشد»، در واقع حس اعتماد به نفس او را افزایش داده‌اید. در این حالت فرزندان بزرگ تر به خواهر یا بردار کوچک خود آسیب نمی‌رسانند.
می‌توانید فرزند کوچک را داخل گهواره یا روی پتویی روی زمین بگذارید و اجازه دهید فرزند بزرگ تر با اسباب بازی یا نوازش فرزند کوچک تر، او را سرگرم کند. به این ترتیب، علاوه بر افزایش اعتماد به نفس متوجه میشود که والدینش به او اعتماد دارند.
۱۴- بی شرط عشق ورزیدن
«مهم نیست چه کاری انجام داده‌ای، هیچ گاه عشق من نسبت به تو تمام نمی‌شود.» کودکان می‌دانند که شما آنها را دوست دارید اما باید درک کنند که این عشق شرایط ندارد؛ هیچ گاه تمام نمی‌شود و بر اساس شرایط تغییر نمی‌کند. اگر کودک شما لامپی را بشکند مسلما می‌ترسد تا آن را با شما مطرح کند؛بنابراین علاقه خود را به او یادآوری کنید تا جرات بیان پیدا کند. این بیان محبت در کودک احساس امنیت و آرامش به وجود می‌آورد.
فرزند شما مهم تر از کارهایی است که انجام می‌دهد و والدین می‌توانند از این شرایط آموزنده برای آموزش فرزندان خود برای تکرار نکردن این کار استفاده کنند.
۱۵- فقط گوش کنید.
کارهای کودکان بهتر از صحبت‌های آنها همه چیز را بیان میکند. گاهی، کودکان کلمه‌ای را برای حرف‌های خود نمی‌یابند. اگر توضیح مشکلی که با برادر خود پیدا کرده برای کودک شما سخت است، به چشمان او نگاه کنید و به او اجازه دهید حرفش را بزند. گوش کردن به حرف‌های او نشان دهنده علاقه و احترام شماست؛ یعنی شما برای او ارزش قائل هستید و کاملا درک می‌کنید که در شرایط سختی قرار دارد.