بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین
تدابیر طبّ سنّتی در هنگام آلودگی هوا
-------------------------------------------------------------
نخست اشاره می‌کنم که آلودگی هوا با مشخصات امروزی، پدیده‌ای جدید است که در گذشته به این شکل سابقه نداشته است، با این حال بر پایۀ آموزه‌های حکیمان و با نگاه به طب مدرن و ناتروپاتی می‌توان به‌شکل گذرا، این پرهیزها و توصیه‌ها را در این شرایط ارائه کرد:
پرهیزها:
=======
1. پرهیز از ورود مواد زاید و سمّی دیگر، که نهایتاً انباشت سموم را در بدن افزایش می‌دهند:
مانند پرهیز از مصرف سیگار و قلیان؛ استفاده نکردن از حشره‌کش در محیط، و پرهیز از پخت‌وپز بدون تهویۀ مناسب در آشپزخانه،
و پرهیز از مصرف غذاهای مانده، گوشت‌های صنعتی و خوراکی‌های حاوی مواد نگهدارنده، روغن‌های چندبار حرارت‌دیده مانند فست‌فودهای سرخ‌شدۀ بازاری، تنقّلات بازاری مانند چیپس و پفک.
2. پرهیز از همۀ اموری که غلظت خون (در معنای کلّی آن، و نه فقط پُلی‌سایتمی) را افزایش می‌دهند: مانند مصرف گوشت گاو، عدس، بادنجان به‌خصوص میرزاقاسمی، گوشت‌های صنعتی، غذاهای خمیری مثل ماکارونی، و غذاهای چرب و سنگین مثل کلّه‌پاچه.
3. پرهیز از همۀ اموری که یبوست‌آور هستند و دفع موادّ زاید از طریق روده را کاهش می‌دهند مانند غذاهای خشک، عدس‌پلو، موز سفت، میوه‌های ترش مانند به ترش و انار ترش، سنجد، خرمالوی گس.
4. پرهیز از آرایش‌های سنگین که همین تنفس اندک پوست را نیز کاهش می‌دهند.
5. پرهیز از همۀ اموری که نیروی عمومی بدن را کاهش می‌دهند مانند خواب ناکافی، شب‌زنده‌داری، ورزش شدید و طولانی، زیاده‌روی جنسی، مواجهه با هوای بسیار سرد، مواجهۀ طولانی با تابش‌های الکترومگنتیک به‌خصوص رایانه و تلفن همراه.
توصیه‌ها:
=======
به طور کلّی توصیه می‌شود در شرایط آلودگی هوا، از خوراک‌ها و روش‌هایی استفاده شود که از راههای گوناگون، آثار زیان‌آور مواد آلاینده را کاهش می‌دهند. این راه‌ها به بیان کلّی عبارت‌اند از:
اثرات آنتی اکسیداتیو و Scavengering، بهبود گردش خون مرکزی و محیطی، تقویت مخاطات و راههای تنفسی، انبساط راههای هوایی، انبساط عروق خونی، اعتدال قوام خون، لینت مزاج، دفع برخی متابولیت‌های سمّی، تقویت سیستم عصبی مرکزی و قلب).
بدین ترتیب مصرف این خوراکی‌ها سودمند است:
- سیب شیرین
- انار شیرین یا کمی مایل به ترشی
- پرتقال شیرین
- سالاد کاهو، هویج رنده‌شده، روغن زیتون با کمی آب نارنج طبیعی
- سوپ‌های سبزیجات همراه با زرشک، هویج رنده‌شده، شلغم، و به
- دمنوش آویشن شیرازی به‌ویژه برای مبتلایان آسم و برونشیت
- دمنوش گل گاوزبان همراه ریشۀ سنبل‌الطیب و بهارنارنج، به‌ویژه برای افسردگان، و افراد مبتلا به پرفشاری خون.
و نیز:
- بوییدن گلاب و عرق بهارنارنج، بوییدن برگ شمعدانی عطری، سیب، و به.
البته تدابیر پیشگیری و درمانی خاص‌تری دربارۀ کودکان، سالمندان، زنان باردار، بیماران خاص، مبتلایان آسم و برونشیت و فیبروز کیستیک، افسردگان، و بیماران قلبی‌عروقی وجود دارد که برای آن دیدن بیمار و ارزیابی بالینی لازم خواهد بود.
به امید شادابی و تندرستی همۀ دوستان و روزهای پاکیزه
دکتر مجید انوشیروانی؛ متخصص طب سنتی ایران