بسم الله الرّحمن الرّحیم
و صلی الله علی محمّد و آله الطاهرین و لعنه الله علی اعدایهم اجمعین
آنچه شما درباره مواد افزودنی به محصولات غذایی نمی دانید.
□ اریک شوسر
چکیده:
در حالی که استفاده از انواع چاشنی‌ها و مواد افزودنی در موادغذایی بشریت، سابقه‌ای طولانی دارد، اما در چند دهه اخیر، شرکت‌های صنعتی سازنده موادغذایی و عرضه‌کنندگان غذاهای آماده و سریع، در محصولات خود از صدها مواد افزودنی شیمیایی مختلف استفاده می‌کنند. البته مدیران این شرکت‌ها که روابط نزدیکی نیز با مقامات و سازمان‌های نظارت بر مواد غذایی دارند، ادعا می‌کنند که این کار با هدف حفظ طعم و رنگ و سهولت نگهداری و حمل و نقل و همچنین جلوگیری از استثمام بوی گندیدگی محصولات گوشتی صورت می‌گیرد. نویسنده این مقاله با اشاره به نتایج نگران‌کننده چند مطالعه انجام شده در زمینه آثار این مواد افزودنی بر روی انسان‌ها و به ویژه کودکان، خواهان مخالفت گسترده مردمی علیه کاربرد این مواد و نظارت شدیدتر دولت‌ها در این زمینه شده است.
تقریباً قریب به اتفاق مواد افزودنی غذایی استفاده شده توسط ما، بخشی از رژیم تغذیه انسان‌ها در نسل‌هایی متمادی بوده است: موادمخدر، نمک، شکر و بکینگ‌پودر، اما استفاده از صدها ماده افزودنی دیگر با سرمنشاء طبیعی و مصنوعی، در سال‌های اخیر در موادغذایی مصرفی غربی‌ها، شایع گردیده است. اما این مواد با بدن و روح ما چه می‌کنند؟ البته ما تنها در آغاز راه هستیم.
مطالعه اخیر صورت گرفته توسط دانشگاه سوثهمپتون، در مورد تاثیرات این مواد بر روی گروه‌های کودکان سه و هشت ساله، نتایج نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد. گزارش سازمان استانداردهای موادغذایی نیز ارتباط میان بیش فعالی کودکان و پاره‌ای از مواد رنگی استفاده شده در مواد غذایی و همچنین مواد نگهدارنده موجود در شیرینی‌ها، نوشیدنی‌ها و غذاهای فراوری شده را تایید می‌نماید.اما ما هنوز هم در آغاز راه درک تاثیرات این مواد افزودنی مصنوعی موجود در موادغذایی‌مان هستیم. چرا که صنعتی سازی چرخه تولید موادغذایی، مصرف‌کنندگان را به موجودات آزمایشگاهی صنعت غذایی دنیا و یک تجربه علمی جدید، تبدیل نموده است.
مواد نگهدارنده و چاشنی‌ها، هزاران سال است که برای سهولت نگهداری طولانی و طعم بهتر، به موادغذایی اضافه می‌گردد. و البته یک تاریخچه طولانی در استفاده از این مواد افزودنی شیمیایی در مورد مصرف‌کنندگان ناآگاه جهت بهبود طعم، بهبود رنگ و از بین بردن بوی گوشت گندیده، وجود دارد. از سوی دیگر تا پیش از تصویب قانون ایمنی غذای فدرال، استفاده از انواع فلزات سنگین و خطرناک به عنوان رنگ‌های مختلف به کار برده شده در شیرینی‌هایی کودکان، امری کاملاً عادی به شمار می‌رفت.
تقریباً همه ما می‌دانیم که یافتن یک غذای آماده در قفسه‌های یک سوپر مارکت (و یا در منوی یک رستوران غذاهای سریع) که حاوی فهرستی طولانی از مواد افزودنی شیمیایی نباشد، تا چه حد، دشوار می‌باشد. لذا، صنعت غذاهای بسته‌بندی شده و غذاهای آماده، به استفاده از چنین مواد افزودنی‌ای جهت جلوگیری از خراب شدن، سهولت حمل و نقل در مسیرهای طولانی و حفظ یکنواختی ظاهری آنها، به شدت نیازمند است. لذا همه یافته‌های علمی مبتنی بر تهدیدآمیز بودن این مواد برای سلامتی افراد، به سلامت و سودآوری مالی این صنایع، آسیب وارد می‌نماید. و به همین دلیل هم تاکنون مطالعات فراگیر بسیار اندکی در این زمینه انجام گردیده است. البته مطمیناً فقدان اطلاعات مناسب در این زمینه، به نفع شرکت‌های صنعتی تولید موادغذایی خواهد بود.
به عنوان مثال، در ایالات متحده، روابط کاملاً صمیمانه شرکت‌های صنایع غذایی و سازمان‌های دولتی قانونگذاری در این بخش، کاملاً مشهود است. چرا که چند سال پیش، مدیر سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) که مسوولیت تامین ایمنی و سلامت اکثر غذاهای مصرفی آمریکایی‌ها را برعهده دارد، از میان اعضای عالی‌رتبه سابق انجمن ملی صنعت غذا انتخاب گردیده بود. به همین ترتیب، روابط نزدیک میان صنعت و دولت در اتحادیه اروپا نیز قابل مشاهده است. به عنوان نتیجه، صدها ماده افزودنی غذایی، هرگز در جهت یافتن آثار زیانبارشان مورد آزمون قرار نمی‌گیرند. و از یاد نبریم که ریسک‌های ناشی از مصرف مجموعه‌ای از این مواد افزودنی مختلف با یکدیگر، تقریباً هیچ‌گاه مورد بررسی و آزمایش قرار نگرفته است.
اما من فکر نمی‌کنم که مردم باید به سرعت تنها دستپاچه شوند. چرا که همه ما باید برای اصلاح این شرایط از دولت‌هایمان بخواهیم که راه‌کارهایی مناسب را در پیش گیرند. اما باید بدانید که سازمان غذا و داروی ایالات متحده، چند سال پیش در یکی از بروشورهای معرفی وظایف و فعالیت‌هایش، چنین نوشته بود:
«مواد افزودنی به کار گرفته شده در صنایع غذایی، نقش کلیدی در چرخه عرضه موادغذایی مغذی و متنوع امروز دارند... چرا که این مواد، طیف گسترده‌ای از غذاها را بدون ایجاد مشکلات مربوط به خرید روزانه آنها، برای مشتریان فراهم می‌کنند.»
هرچند احتمالاً با کمی کاستن از راحت‌طلبی و استفاده بیشتر از غذای فراوری نشده، بتوان زندگی عاقلانه‌تری داشت.
برای مطالعه بیشتر:
واقعیت فست فودها چیست؟
رکود اقتصادی و فست فودها
منبع: www.Guardian.uk
به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره 52